dzisiaj (5 października) mija 300 lat od narodzin Denisa Diderota, wybitnego Oświeceniowego filozofa, krytyka sztuki i pisarza, który zmarł 31 lipca 1784 roku, w wieku 70 lat. Wiele idei Diderota, kluczowej postaci Oświecenia, było awangardowych i zapowiadało wiele koncepcji współczesnej nauki.
Diderot nie był praktykującym naukowcem, ale był tak blisko, jak tylko mógł. Jego pierwszą poważną publikacją było tłumaczenie i komentarz angielskiego słownika medycznego.,
później stwierdził ,że „niewiele jest prac, które czytam z większą przyjemnością niż prace Medyczne”. Przez kilka lat uczęszczał na wykłady z chemii u Guillaume 'a-François Rouelle' a, jednego z najwybitniejszych francuskich chemików XVIII wieku.
Diderot napisał kilka szanowanych prac na temat prawdopodobieństwa. A później stworzył imponującą, niedokończoną pracę przez co najmniej 15 lat-Elementy fizjologii (1770).
w tej książce próbuje wypracować konsekwencje dla naszego obrazu ludzkiej natury, pamięci, umysłu i działania, rozwijającej się wiedzy naukowej pochodzącej z fizjologii, medycyny i anatomii (w tym mózgu).
najbardziej znany, Diderot był współredaktorem (a później jedynym redaktorem) mamutowej encyklopedii, pierwszego systematycznego, zbiorowego przedsięwzięcia mającego na celu uporządkowanie całej naszej wiedzy z nauk, sztuki i technologii w formacie dostępnym dla „wykształconego everymana”.
nauka czy filozofia?,
ale na status Diderota jako poprzednika rozwoju nauk ścisłych, czy też swego rodzaju „teoretyka naukowego” silnie wpływają również jego błyskotliwe dzieła eksperymentalnej prozy filozoficznej.
niektóre z nich czytają się jak powieści, niektóre jak dialogi filozoficzne, a niektóre są po prostu nie do zaklasyfikowania.
należą do nich list o niewidomych i list o Głuchych i niemych (koniec lat 40.-początek lat 50.), myśli o interpretacji Natury (1753) oraz Sen D ' Alemberta (1769).,
list o niewidomym bierze pod pretekst prawdziwego niewidomego matematyka, aby zbadać problem Molyneux (jeśli osoba urodzona niewidoma, ze zrozumieniem podstaw matematyki, odzyskała wzrok i zobaczyła sześcian, czy od razu wie, co to było?), i został nazwany „punktem zwrotnym w zachodnich postawach wobec niepełnosprawności”.
ale poza tym, zamienia empiryzm na głowie, przechodząc od idei, że nasza wiedza pochodzi (głównie) od naszych zmysłów do rzeczywistej metafizyki zmysłów, gdzie zapach, wzrok, smak, dotyk i dźwięki otwierają się na świat.
Sen D 'Alemberta
najbardziej twórczym dziełem Diderota jest sen D' Alemberta, który ma średnio jedną spekulatywną nową hipotezę naukową na stronie (czasami brak, ale czasami pięć lub dziesięć).,
jedną z tych hipotez jest to, że nie tylko materia może myśleć, ale cała materia wyczuwa. Na samym początku dialogu postać D ' Alemberta rzuca wyzwanie postaci Diderota, twierdząc, że każdy wie, że myśl i materia są różne.
postać Diderota odpowiada eksperymentem myślowym z marmurowym posągiem, zmielonym w proszek, zmieszanym z ziemią, z którego wyrastają rośliny, które zjadają zwierzęta. Z kolei zwierzęta są przez nas zjadane – co Diderot nazywa „animalizacją” materii.,
tak więc różnica między kawałkiem marmuru a wyczuwającą, świadomą istotą jest różnicą w fazach czasowych części materii. (Uważa, że jeśli można to przyznać, sama myśl wynika tylko z sensacji.)
ale aby to było prawdziwe, zdecydowanie potrzebujemy koncepcji materii innej niż ta z XVII-wiecznej mechaniki.
dlatego w tej samej pracy Diderot odwołuje się do nowej biologicznej (konkretnie embriologicznej) teorii epigenezy, zgodnie z którą żywe istoty są formowane w łonie matki przez stopniowe nakładanie się substancji materialnej, bez preformowanej „informacji” lub „duszy”.
niezwykłe jest to, że zamienia on tę biologiczną teorię w metafizykę samej materii, nieustannie przekształcającej się i ewoluującej, pełnej także potworów.,
skłoniło to niektórych komentatorów do uznania go później za „prekursora Darwina”, pogląd, który obecnie jest mniej modny.
Diderot i mózg
ostatnia uwaga, o mózgu. Materialistyczna neurofilozofia (której podstawową ideą jest to, że umysł jest mózgiem, lub lepiej, że procesy umysłowe są procesami mózgowymi) czasami, jak każde ludzkie przedsięwzięcie, spogląda wstecz, aby znaleźć swoich historycznych poprzedników.
niektórzy wybierają Juliena Offraya de La Mettrie, którego człowiek maszyną (1748) nie różni się od niektórych pism Diderota.,
ale w swoich elementach fizjologii Diderot ma bardziej subtelną myśl – „miękka substancja mózgu” jest „jak masa wrażliwego i żywego wosku, który może przybierać różne kształty, tracąc żaden z tych, które otrzymał”, dodając nowe.
mówi, że to jak książka:
ale gdzie jest czytelnik? Czytelnik jest samą książką. Bo jest to książka wyczuwająca, żywa, mówiąca.
więc mózg jest jak książka, która sama się czyta – to naprawdę dość niezwykłe jak na XVIII wiek.,
Diderot zarówno „odkrył” materializm i przewidział jeden z jego głównych problemów – jak wymierzyć sprawiedliwość różnicy między żywym, pracującym mózgiem, osadzonym w społeczeństwie i kulturze, a wątrobą lub nerką.,
Diderot był oryginalnym „teoretykiem naukowym” oświecenia, który łączył najnowsze nurty naukowe z radykalnymi ideami filozoficznymi, takimi jak materializm. Szczególnie interesował się naukami przyrodniczymi i ich wpływem na nasze tradycyjne wyobrażenia o tym, czym jest człowiek – lub sama ludzkość.
gdyby żył dzisiaj, cóż … Diderot byłby podekscytowany, ale i zmartwiony takimi dziedzinami jak „neuroetyka”, „neurolaw” i psychologia ewolucyjna, próbami wyjaśnienia zachowań ludzi – obecnych i przyszłych – na podstawie skanów mózgu., Podobnie z ludzkim ulepszeniem genetycznym i projektami takimi jak przedsięwzięcie Google w medycynie.
nigdy nie odrzuciłby naukowej zmiany wprost (w imię ludzkiej godności lub nieśmiertelnej duszy). Ale martwiłby się o możliwe wypaczone poglądy na temat tego, czym jest człowiek i miał nadzieję na wyjaśnienia, które sprawiedliwości oddają nasze własne estetyczne, polityczne, moralne, twórcze popędy jako jednostki i jako obywatele.